Bu kitabın yazılmasında iki neden göz önünde bulundurulmuştur. Birincisi anavatanlarından ayrılışları bir yüzyılı aşan Çerkesler atayurtlarını unutmamış ve onun özlemiyle uzun yıllar, bir gün oraya dönebilmelerinin ümidini hiçbir zaman yitirmemişlerdir. Anavatan özlemini, milli benliği unutmamayı, çok zor koşullar altında yaşadıkları muhaceret ülkelerinde her şeye karşın ayakta kalmayı, Adigesiyle, Abhazıyla, Çeçen, İnguş, Oset, Dağıstanlısıyla bir birlik içerisinde hareket edebilmeyi başarabilen bu ulus bugünlere gelebilmelerini nelere ve kimlere borçludurlar?..
İşte bizlerin bugünlere erişmesine, anavatana dönüşün gündeme gelmesinde en büyük rolü oynayan bu yazarlarımız, bu bilim adamlarımız, düşünürlerimiz, kısacası aydınlarımız kimlerdir? Bu aydınlarımız nerelerde, hangi zor koşullar altında bu kutsal, kültürel ve politik eylemlerini sürdürmüşlerdir?
İkincisi, şimdiye kadar isimleri yalnızca bazı dergi ve gazete gibi yayın organlarında geçen, fakat onlar hakkında bilgi edinmek istendiğinde aranılıp da bulunması büyük çaba isteyen, hatta adı hiçbir yerde geçmediği halde milli kültürümüze yaptıkları katkıları bizce bilinen aydınlarımızın kimlik ve eserlerini topluca okurlarımıza sunmak düşüncesidir.
Bu kitabı hazırlarken, çalışmalarını uzun yıllar öncelerinden izlediğimiz, fakat ölümleriyle birden ortadan kaybolan aydınlarımızın bibliyografyalarını bulmak benim için hiç de kolay olmadı. Buna karşın yine de bazılarının bibliyografyalarını belirleyememenin üzüntüsü içerisindeyim. Onların yalnızca isimlerini yazmakla yetiniyorum.
Onlar; görüş ve düşüncelerini, yaşadıkları ortam ve zaman koşullan içerisinde dile getirdiler. Bu nedenle kutsal yurtseverlik görevlerini yerine getirmek için çaba gösterdiklerine inandılar.
Bu yurtsever aydınlarımıza; bize bıraktıkları kültür mirasları için teşekkür ediyor, kendilerini saygıyla selamlıyoruz.
